Kamu sektöründe çalışmak isteyen birçok kişi için "açıktan atama" kavramı önemli bir yer tutar. Bu atama şekli, özellikle belirli koşulları taşıyan ve kamu hizmetine girmek isteyenler için bir fırsat sunar. Peki, açıktan atama tam olarak nedir? Ne zaman ve hangi durumlarda yapılır? Bu blog yazımızda, açıktan atama konusunu tüm detaylarıyla ele alacak ve merak ettiğiniz sorulara yanıt bulmaya çalışacağız.

Açıktan Atama Nedir?

Açıktan atama, kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce herhangi bir kamu görevi bulunmayan veya görevinden ayrılmış olan kişilerin, belirli şartları sağlamaları halinde doğrudan atanmasıdır. Bu atama şekli, genellikle KPSS (Kamu Personel Seçme Sınavı) gibi merkezi sınavlar dışında, kurumların kendi özel yönetmelikleri ve ihtiyaçları doğrultusunda gerçekleştirilir. Açıktan atamalar, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla, belirli uzmanlık alanlarına veya niteliklere sahip kişilerin istihdam edilmesine olanak tanır.

Açıktan Atamanın Yasal Dayanağı

Açıktan atama ile ilgili yasal düzenlemeler, esas olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda yer almaktadır. Bu kanunun ilgili maddelerinde, devlet memurluğuna alınma şartları, atanma usulleri ve açıktan atamaya ilişkin genel ilkeler belirlenmiştir. Ayrıca, her kurumun kendi özel yönetmelikleri ve yönergeleri de açıktan atama süreçlerini detaylı bir şekilde düzenleyebilir. Bu nedenle, açıktan atama yapılacak kadro ve pozisyonlar, başvuru şartları ve atama usulleri kurumdan kuruma farklılık gösterebilir.

Açıktan Atama Ne Zaman Yapılır?

Açıktan atama, genellikle aşağıdaki durumlarda yapılır:

• İhtiyaç Halinde: Kamu kurum ve kuruluşları, belirli bir alanda uzman personel ihtiyacı duyduğunda açıktan atama yoluna gidebilir. Bu ihtiyaç, yeni bir projenin başlaması, mevcut personelin emekli olması veya görevden ayrılması gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.
• Özel Nitelik Gerektiren Pozisyonlar: Bazı pozisyonlar, özel bilgi, beceri veya deneyim gerektirebilir. Bu tür pozisyonlara, KPSS puanı ile atanmak yerine, ilgili alanda uzmanlığı bulunan kişiler açıktan atanabilir. Örneğin, mühendislik, mimarlık, hukuk, tıp gibi alanlarda uzmanlaşmış kişiler, kurumların ihtiyaçları doğrultusunda açıktan atanabilirler.
• Sözleşmeli Personel Pozisyonları: Bazı kamu kurumları, belirli projeler veya geçici görevler için sözleşmeli personel istihdam ederler. Bu personelin atanması da genellikle açıktan atama usulüyle yapılır. Sözleşmeli personel, belirli bir süre için görevlendirilir ve sözleşme süresi sonunda görevleri sona erer.
• İstisnai Kadrolar: Bazı kadrolar, nitelikleri ve görev tanımları gereği istisnai olarak değerlendirilir ve bu kadrolara açıktan atama yapılabilir. Bu kadrolar, genellikle üst düzey yöneticilik pozisyonları veya özel uzmanlık gerektiren görevlerdir.

Açıktan Atama Şartları Nelerdir?

Açıktan atama şartları, kurumdan kuruma ve pozisyondan pozisyona değişmekle birlikte, genel olarak aşağıdaki şartlar aranır:

• Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olmak: Açıktan atama yapılacak kişinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması gerekmektedir.
• Yaş Şartı: Açıktan atama yapılacak pozisyona göre belirli bir yaş şartı aranabilir. Bu şart, genellikle 18 yaşını doldurmuş olmak ve belirli bir üst sınırı aşmamak şeklinde belirlenir.
• Öğrenim Şartı: Açıktan atama yapılacak pozisyonun gerektirdiği öğrenim düzeyine sahip olmak gerekmektedir. Bu, ilkokul, ortaokul, lise veya üniversite mezunu olmak şeklinde olabilir.
• Sağlık Şartı: Açıktan atama yapılacak kişinin, görevini yapmasına engel olacak herhangi bir sağlık sorununun bulunmaması gerekmektedir. Bu durum, genellikle sağlık kurulu raporu ile belgelenir.
• Adli Sicil Kaydı: Açıktan atama yapılacak kişinin, kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezası almamış olması gerekmektedir. Ayrıca, devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum olmaması gerekmektedir.
• Askerlik Durumu: Erkek adaylar için askerlik ile ilişiği bulunmamak (yapmış olmak, tecilli olmak veya muaf olmak) gerekmektedir.
• Diğer Şartlar: Kurumlar, açıktan atama yapacakları pozisyonlar için yukarıda belirtilen genel şartların yanı sıra, özel şartlar da belirleyebilirler. Bu şartlar, pozisyonun gerektirdiği bilgi, beceri, deneyim veya yabancı dil bilgisi gibi nitelikleri içerebilir.

Açıktan Atama Süreci Nasıl İşler?

Açıktan atama süreci, kurumdan kuruma farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak aşağıdaki adımlardan oluşur:

1. İlan: Kamu kurum ve kuruluşları, açıktan atama yapacakları pozisyonları ve başvuru şartlarını ilan ederler. Bu ilanlar, kurumların internet sitelerinde, Resmi Gazete'de veya diğer basın yayın organlarında yayınlanabilir.
2. Başvuru: İlanda belirtilen şartları taşıyan adaylar, belirlenen süre içinde başvuru yaparlar. Başvuru, genellikle online olarak veya posta yoluyla yapılır.
3. Değerlendirme: Kurumlar, başvuruları değerlendirir ve şartları taşıyan adayları belirler. Değerlendirme sürecinde, adayların öğrenim durumları, deneyimleri, referansları ve diğer nitelikleri dikkate alınır.
4. Mülakat veya Sınav: Kurumlar, uygun gördükleri adayları mülakata veya sınava tabi tutabilirler. Mülakat veya sınav, adayların bilgi, beceri ve yeteneklerini ölçmek amacıyla yapılır.
5. Atama: Mülakat veya sınav sonucunda başarılı olan adaylar, açıktan atanırlar. Atama kararı, ilgili kurumun yetkilileri tarafından verilir.

Açıktan Atama Başvurusu Yaparken Nelere Dikkat Etmeli?

Açıktan atama başvurusu yaparken aşağıdaki hususlara dikkat etmek önemlidir:

• İlanı Dikkatlice Okuyun: İlanda belirtilen başvuru şartlarını, başvuru tarihini ve diğer önemli bilgileri dikkatlice okuyun.
• Gerekli Belgeleri Hazırlayın: İlanda belirtilen tüm belgeleri eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlayın.
• Başvuruyu Zamanında Yapın: Başvuruyu, ilanda belirtilen son başvuru tarihinden önce yapın.
• Mülakata Hazırlanın: Mülakata davet edilirseniz, kurum hakkında bilgi edinin ve mülakatta sorulabilecek sorulara hazırlıklı olun.
• Dürüst Olun: Başvurunuzda ve mülakatta dürüst olun. Yanlış veya eksik bilgi vermekten kaçının.

Sonuç

Açıktan atama, kamu sektöründe çalışmak isteyenler için önemli bir fırsat sunar. Ancak, bu atama şekli, belirli şartları taşıyan ve belirli pozisyonlara atanmak isteyen kişiler için geçerlidir. Açıktan atama ile ilgili yasal düzenlemeleri ve başvuru süreçlerini dikkatlice inceleyerek, bu fırsattan yararlanabilirsiniz. Başarılar dileriz!